DÜZLEM-EKSEN VE HAREKETLER
Düzlem ve eksenler, kinesyoloji ve anatomide standart bir yön kavramı geliştirebilmek amacıyla tanımlanmış kavramlardır. Düzlem ve eksenler doğrultusunda yapılabilecek tüm hareketler ise bu çerçevede standardize edilmiştir. Böylece eklemler, kemikler ve kaslar gibi elementlerin hareket tanımları için uluslararası geçerli bir dil oluşturulmuştur. Bu makalede, düzlem ve eksenler konusu ayrıntılarıyla ele alınacaktır.
Anatomik Düzlem ve Eksenler
Anatomik Düzlemler:
Sagital (Saggital) Düzlem: Vücudun üst kısmından alt kısmına kadar ulaşan ve onu sağ ve sol bölümlere ayıran dikey düzlemdir.
Koronal (Coronal/ Frontal) Düzlem: Vücudun üst kısmından alt kısmına kadar ulaşan ve onu ön ve arka bölümlere ayıran dikey düzlemdir.
Transvers (Horizontal) Düzlem: Vücudun tam ortasından onu alt ve üst bölümlere ayıran yatay düzlemdir.
Anatomik Eksenler:
Sagital (Saggital) Eksen: Yere paralel, önden arkaya veya arkadan öne geçen eksendir. Abduksiyon ve adduksiyon hareketleri ortaya çıkar.
Vertikal (Vertical) Eksen: Baştan ayaklara doğru düşey inen, yere dik eksendir.İç rotasyon ve dış rotasyon hareketleri ortaya çıkar.
Transvers Eksen: Yere paralel, sağdan sola, soldan sağa geçen eksendir.Fleksiyon veya ekstansiyon hareketleri ortaya çıkar.
Anatomik Düzlem ve Eksenlere Göre Hareketler
Abdüksiyon (abduction): Merkezden uzaklaşma
Addüksiyon (adduction): Merkeze Yaklaşma
Pronasyon (pronation): Yüzüstü getirme, ön kolun içe döndürülmesi (avuç içi yere bakar)
Supinasyon (supination): Sırtüstü getirme, ön kolun dışa döndürülmesi (avuç içi su içer gibi yukarı bakar)
Fleksiyon (flaxion): Bükülme. Kas kısalır.
Ekstansiyon (extention): Gerilme. Kas uzar.
Plantar fleksiyon: Ayak tabanına doğru bükülme (gaz pedalına basar gibi)
Dorsal fleksiyon: Ayak sırtına doğru bükülme (ayağı gaz pedalından çeker gibi)
İnversiyon: Ayak tabanının içe döndürülmesi
Eversiyon: Ayak tabanının dışa döndürülmesi
Sirkümdiksiyon (circumduction): Dairel hareket
Elevasyon (Elevation): Merkezden yukarı doğru kaldırma
Depresyon (Depression): Aşağı (içe) doğru bastırma
Protraksiyon (Protraction): Skapula ya da çenenin merkezden uzağa (dışa) doğru hareket etmesidir.
Retraction (Retraction): Skapula ya da çenenin merkeze (içe) doğru hareket etmesidir.
Kaynakça
Yararlanılan web siteleri:
1-http://aysegulyildirimkaptanoglu.com/rsmlr/dosya/hastaliklarbilgisi1devam.pdf
2-https://courses.lumenlearning.com/austincc-ap1/chapter/practice-anatomical-location/
3- https://courses.lumenlearning.com/nemcc-ap/chapter/types-of-body-movements/
