Wingate Anaerobik Güç Testi
Wingate anaerobik güç testi, 1970 yılında İsrail Wingate Enstitüsünde geliştirildi ve anaerobik güç ve kapasiteyi ölçmek için kullanılan çok popüler bir laboratuvar testidir. Testin kullanılabilirliğini, geçerlik ve güvenirliğini arttırabilmek amacıyla birçok versiyonu tanıtıldı ve güvenirliğini günümüzde de korumaktadır. Anaerobik güç ile ilgili diğer testlere buradan ulaşabilirsiniz.
Wingate Anaerobik Güç Testi Nedir?
Wingate anaerobik test, en güvenilir anaerobik güç ve kapasite ölçeklerinden biridir. Bir bisiklet ergometresinde, anaerobik kapasite ve anaerobik güç çıktılarını (max. power, min. power, avarage power,fatigue index) tespit etmek amacıyla kullanılır (1). Test, bisiklet ergometresinde maksimum eforla 30 saniye boyunca yüklenebilme prensibiyle çalışır ve kısa sürede doğru sonuçlar verebilmesi sayesinde oldukça ekonomiktir.
Testin en yaygın versiyonu bisiklet ergometresidir fakat özellikle üst ekstremite ölçümleri için daha uygun olan arm crank versiyonu da mevcuttur.
Wingate Anaerobik Güç Testi Prosedürü
Test, yukarıda da bahsedildiği gibi; anaerobik kapasite ve anaerobik güç çıktıları olmak üzere iki temel ölçüm için kullanılmaktadır. Bu değerler, kısa süreli maksimum yüklenmelerin ağırlıklı olduğu spor branşları başta olmak üzere, içerisinde hareket ve performans ögelerini barındıran tüm sporlarda hayati önem taşır.
Testin Uygulanışı
Araştırmacılar, testin kullanım alanlarını ve özgüllüğünü arttırmaya çalıştıkları için, kuruluşundan bu yana test süresi, tekrar sayısı ve iş yükü gibi değişkenlerde farklı denemeler yapmışlardır (2, 3). Fakat bu makalede, yaygınlığından dolayı standart test prosedürü anlatılacaktır. Uygulayıcılar isteklerine bağlı olarak katılımcılarına uygun değişiklikler yapabilirler.
Test Öncesi Hazırlık
Test öncesi, sporcuya test prosedürü anlatılmalıdır. Sporcunun antropometrik özelliklerine göre sele boyu ayarlanmalı, ayak ve pedal klipleri sıkı bir şekilde bağlanmalı, sporcunun rahat bir şekilde oturması ve pedallayabilmesi sağlanmalıdır.
Sporcunun ve Test Ağırlığının Tespit Edilmesi
1- Sporcunun vücut ağırlığı tespit edilir.
2- Test ağırlığı, vücut ağırlığının %7,5’i (kg X 0,075) olarak belirlenir (4).
Isınma
1- Standart bir ısınma protokolü uygulanır. Kadın katılımcılar 60W (1 kg), erkekler ise 90W (1,5 kg) yüke karşı, 60 rpm hızında 3-4 dakika pedal çevirirler. Ağırlık sepetinin kendisi genellikle 1 kg ağırlığındadır.
2- Isınma sürecinin yaklaşık yarısında, test yöneticisi sepeti kaldırıp ağırlıkları (vücut ağırlığının %7,5’i) sepete eklemelidir. Fakat sepetin kaldırılması gerektiği unutulmamalıdır. Bu sayede test ağırlıkları hazır vaziyetteyken sporcu dirençsiz olarak 60 rpm’de ısınmaya devam edebilir.
3- Sporcu ısınmaya devam ederken, 3-2-1 başla komutu ile test yöneticisi test ağırlıklarını indirir ve sporcu 3 saniye süreli olarak hızını 60 rpm’den maksimale doğru yükseltir. 3 saniyelik kısa bir yüklenmeden sonra test yöneticisinin dur komutu ile test ağırlıkları tekrar kaldırılır ve sporcu yüklenmeyi bırakıp 60 rpm hızında pedallamaya devam eder.
4- Isınma bittiğinde sporcu test için 2 dk. dinlenir.
Test Süreci
Sporcu, ısınma sürecinde olduğu gibi ağırlıksız olarak 10 saniye kadar pedallamaya başlar ve 10 saniye sonunda test yöneticisinin 3-2-1 başla komutu ile test ağırlıkları indirilir ve sporcu maksimum güç ile 30 saniye boyunca hızlanır ve hızını korumaya çalışarak teste devam eder. Sporcunun maksimum gücünü sergileyebilmesi için test yöneticisi sözlü olarak destek vermelidir. Motivasyon önemli…
Test Sonrası
27. saniyeden itibaren test yöneticisinin 3-2-1 dur komutu ile test sonlandırılır. Test bittikten sonra sporcu 2-3 dk. bisiklet ergometresinde ağırlıksız olarak soğuma amaçlı pedallamaya devam etmelidir. Test zorlayıcı bir testtir ve sporcu kendisini rahatsız hissederse uzanması ve dinlenmesi sağlanmalıdır. Toparlayıcı önlemler alınmalıdır. Toparlanma hakkında daha fazla bilgi edinmek için tıklayınız. Test sonrası sporcu yalnız bırakılmamalıdır.
Anaerobik Değerlerin Hesaplanması
Test sonunda genellikle elde edilen aşağıdaki değerler kullanılır.
1-Zirve GÜÇ (Peak Power Output-PPO)
2-Nispi Zirve Güç (Relative Peak Power Output-RPP)
3-Anaerobik Yorgunluk İndeksi (Fatigue Index-AF)
4-Anaerobik Kapasite (AC)
1- Zirve GÜÇ (Peak Power Output-PPO) Hesaplanması
Peak Power Output (PPO), yani üretilebilen maksimum güç (zirve güç), eğer farklı bir protokol kullanılmıyorsa 5’er saniyelik 6 adet evrede incelenir (6 x 5=30 sn.).
Her bir 5 saniyelik periyot için aşağıdaki formül ile PPO tespit edilir.
PPO (watts)= ağırlık (kg) x toplam mesafe (m) ÷ zaman (s)
*Toplam mesafe = 5 saniyedeki pedallama sayısı x 1 adet pedallama mesafesi (m);
*Ağırlık= sepete koyulan ağırlık;
Süre= 5 sn.;
Mesafe= pedallama sırasındaki alınan mesafe (m)
Elde edilen en yüksek değer, Zirve Güç (PPO) değerini, en düşük değer Minimum Güç (Min.Power) değerini ve 6 adet güç değerinin aritmetik ortalaması ise Ortalama Güç (Mean Power) değerini verir.
Zirve Güç Normları (5)
Seviye (%) | Erkek (watts) | Kadın (watts) |
90 | 822 | 560 |
80 | 777 | 527 |
70 | 757 | 505 |
60 | 721 | 480 |
50 | 689 | 449 |
40 | 671 | 432 |
30 | 656 | 399 |
20 | 618 | 376 |
10 | 570 | 353 |
2- Nispi Zirve Güç (Relative Peak Power Output-RPP) Hesaplanması
Katılımcıların daha adil karşılaştırılabilmeleri için, Zirve Güç (PPO) değerleri, katılımcıların vücut ağırlığına bölünür.
RPP = Zirve Güç (watts) ÷ Vücut Ağırlığı (kg)
Nispi Zirve Güç Normları (5)
Seviye (%) | Erkek (watts/kg) | Kadın (watts/kg) |
90 | 10,89 | 9,02 |
80 | 10,39 | 8,83 |
70 | 10,2 | 8,53 |
60 | 9,8 | 8,14 |
50 | 9,22 | 7,65 |
40 | 8,92 | 6,96 |
30 | 8,53 | 6,86 |
20 | 8,24 | 6,57 |
10 | 7,06 | 5,98 |
3- Anaerobik Yorgunluk İndeksi (Fatigue Index-AF) Hesaplanması
Yorgunluk indeksi aşağıdaki formülile hesaplanır.
AF = ((Zirve Güç – Min. Güç) ÷ (Zirve Güç )) x 100
4- Anaerobik Kapasitenin Hesaplanması
Yukarıda da bahsedilen Ortalama güç değeri, anaerobik kapasiteyi verir. Yani;
AC=6 adet güç değeri toplamı / 6
Wingate Testi Geçerlik ve Güvenirliği
Bir testin geçerliğinin kesin olarak tespit edilebilmesi için, altın standart olarak bilinen başka bir test ile sonuçların karşılaştırılması gerekir. Wingate anaerobik Güç Testi, anaerobik güce ait herhangi bir altın standart bulunmadığı için, anaerobik gücü gösteren farklı kriter ve testlerle karşılaştırıldı ve testin geçerli ve güvenilir olduğu rapor edildi (6).
Wingate Test ile İlgili Görüşlerim
Her ne kadar Wingate Anaerobik Güç Testinin geçerli ve güvenilir olduğu rapor edilmiş olsa da, altın standart bir testle karşılaştırılamadığı için, karşılaştırılmaların yapıldığı testler de dahil, dikkat edilmesi gereken önemli bir husus olduğunu düşünmekteyim.
Wingate testi ile yapılan çalışmalar incelendiğinde, genellikle bisiklet ergometresinde tasarlanan testin kullanıldığı fakat sporcunun spor dalına ait özelliklerin göz ardı edildiği anlaşılmaktadır. Bu durum testin güvenirliğini düşürebilir. Rafting sporu yapan bir sporcunun anaerobik gücü, alt ekstremitenin kullanıldığı bir ergometrede ölçülebilir mi sorusu akıllara gelmektedir. Wingate bisiklet ergometresi testinin bisiklet sporcuları için çok uygun olduğu aşikardır, fakat diğer spor dalları için daha uygun anaerobik güç testleri geliştirilebilir.
Kaynakça
1- Vandewalle, H., Péerès, G., & Monod, H. (1987). Standard anaerobic exercise tests. sports Medicine, 4(4), 268-289.
2- Lericollais, R., Gauthier, A., Bessot, N., & Davenne, D. (2011). Diurnal evolution of cycling biomechanical parameters during a 60‐s Wingate test. Scandinavian journal of medicine & science in sports, 21(6), e106-e114.
3- Katch, V., Weltman, A., Martin, R., & Gray, L. (1977). Optimal test characteristics for maximal anaerobic work on the bicycle ergometer. Research Quarterly. American Alliance for Health, Physical Education and Recreation, 48(2), 319-327.
4- Nummela, A., Alberts, M., Rijntjes, R. P., Luhtanen, P., & Rusko, H. (1996). Reliability and validity of the maximal anaerobic running test. International journal of sports medicine, 17(S 2), S97-S102.
5- Maud, P. J., & Shultz, B. B. (1989). Norms for the Wingate anaerobic test with comparison to another similar test. Research Quarterly for Exercise and Sport, 60(2), 144-151.
6- Bar-Or, O. (1987). The Wingate anaerobic test an update on methodology, reliability and validity. Sports medicine, 4(6), 381-394.